Banksy (UK),28 juli 1974
Banksy is het pseudoniem van een Britse kunstenaar. Zijn echte naam zou 'Robert', 'Robert Banks' of waarschijnlijk Robert Gunningham zijn. Hij is vermoedelijk geboren in 1974 in Bristol.
Zijn kunstwerken zijn politiek en humoristisch. In zijn straatkunst combineert hij graffiti met zijn kenmerkende sjabloontechniek. Zijn werk vind je in Europese steden, de Palestijnse gebieden en de Verenigde Staten.
Very Little Helps
Wanneer een Banksy verschijnt, verdwijnt hij vaak snel om geveild te worden. Dit werk, geschilderd in 2006, bleef echter bestaan. Op een muur van een apotheek aan Essex Road in Noord-Londen staan drie kinderen afgebeeld die trouw zweren aan een vlag met het Tesco-logo, de Britse supermarktketen.
"Rage, the Flower Thrower" uit 2003. Hierop gooit een gemaskerde agitator een boeket bloemen naar een onzichtbaar doelwit, gestencild op de 439 mijl lange afscheidingsmuur op de Westelijke Jordaanoever.
Met dit inmiddels iconische beeld geeft Banksy ons een universele boodschap: we moeten de deugden van vrede benutten om de verdeeldheid en conflicten om ons heen te overwinnen en vooruit te kijken naar een hoopvolle toekomst.
Het Banksy-kunstwerk Love is in the Air heeft op een veiling in New York 10,7 miljoen euro opgebracht. Dat is ruim tweemaal zo veel als waar veilinghuis Sotheby's op gerekend had.
Banksy's meest iconische afbeelding, "Meisje met ballon", begon als een serie graffiti muurschilderingen in 2002. De eerste sjabloonafbeelding verscheen bij de Waterloo Bridge op de South Bank in Londen en toont een jong meisje in zwart-wit dat een rode ballon loslaat (of ernaar reikt?) die in de lucht zweeft - een symbool van hoop.
De muurschildering bestaat niet meer. De aangrijpende tekst bij de muurschildering staat nog steeds op de muur gegrift: "Er is altijd hoop."
Butterfly Girl of Suicide Girl of Headshot
Meisje in profiel met uitgestrekte arm, waaruit in plaats van bloed of iets dergelijks, kleurrijke vlinders ontsnappen.
Het originele werk is straatkunst, uitgevoerd in Banksy's kenmerkende stencil-stijl, meestal zwart-wit op een monochrome achtergrond.
De vlinders, afgebeeld in kleur, symboliseren vrijheid en ontsnapping. Het wordt vaak geassocieerd met zelfmoord, waarbij de vlinders de ziel van het meisje voorstellen die ontsnapt of vrijheid vindt van de beperkingen van het leven.
Hammer Boy, New York, VS
Dit graffiti sjabloon, gemaakt tijdens Banksy's NYC-show in 2013, toont een kind met een hamer gericht op een brandkraan. Het bevindt zich nog steeds achter plexiglas op een muur bij 79th Street en Broadway, voor een schoenenwinkel aan de Upper West Side.
Antony Gormley (VK), 30 August 1950 Hampstead, London,
Gedurende de laatste 25 jaar heeft Antony Gormley de menselijke figuur in de beeldhouwkunst een nieuwe inhoud gegeven, waarbij hij de proporties van zijn eigen lichaam als uitgangspunt heeft genomen. Sinds 1990 werkte hij aan grootschalige projecten als Allotment, Critical Mass, Another Place, Domain Field, Inside Australia en het meest recent Blind Light. Zijn bekendste werken zijn: Angel of the North, een enorme sculptuur bestemd voor de openbare ruimte, als landmark in Gateshead, waartoe opdracht werd gegeven in 1995 en geplaatst in 1998 en Another Time en Another Place (1997), bestaande uit meerdere figuren, onder andere op Crosby Beach bij Liverpool.
Angel of the North, Gateshead, Tyne and Wear, England. 1998.
Another Time en Another Place (1997), bestaande uit meerdere figuren, onder andere op Crosby Beach bij Liverpool.
Elk beeld staat op vergelijkbare wijze, met spanning of ontspanning in hun houding. In 2005 noemde Antony Gormley de installatie een poëtische reactie op de persoonlijke en universele emoties bij emigratie – verdriet om vertrek, maar ook hoop op een nieuwe toekomst elders.
In 1997 installeerde hij in het Duitse Cuxhaven ANOTHER PLACE, een sculptuur bestaande uit 100 levensgrote ijzeren figuren, langs de kust tussen de Noordzee en de monding van de Elbe. De figuren stonden verspreid over een afstand van 2,5 kilometer langs de kust en een kilometer de zee in, met hun gezicht naar de horizon gericht en werden elke dag in september en oktober van dat jaar door de getijden overspoeld.
De figuren, "corpografen", werden gegoten uit 17 mallen van Gormleys eigen lichaam, elk vijf of zes keer opnieuw gegoten, met een hoogte van meer dan 1,80 meter en een gewicht van 640 kilo.
Na Cuxhaven reisde ANOTHER PLACE naar Stavanger, Noorwegen, en De Panne Beach, België. In 2007 werd het permanent geïnstalleerd in Merseyside, ten noorden van Liverpool, Engeland. Daar staan de figuren verspreid over 3,2 kilometer op Crosby Beach en een kilometer de zee op, allemaal gericht op de horizon, twaalf graden ten zuiden van het westen.
Andy Goldsworthy (VK), 1956 in Cheshire, England,
Na zijn studietijd woonde Goldsworthy in Yorkshire, Lancashire en Cumbria. In 1985 verhuisde hij naar Langholm in Dumfries and Galloway, Schotland, en een jaar later naar Penpont, iets noordelijker. Zijn trek naar het noorden wordt vaak toegeschreven aan een zoektocht naar een ander leven, deels buiten zijn controle, maar ook aan economische kansen in deze streken.
Hij woont in Schotland en creëert plaatsgebonden sculpturen en land art, ingebed in het landschap. Zijn kunst gebruikt natuurlijke, lokaal beschikbare materialen. Zowel tijdelijke als permanente werken benadrukken het karakter van hun omgeving. In 2000 werd Goldsworthy benoemd tot Officier in de Orde van het Britse Rijk.
Bladeren van plataan grenzen aan de wortels van een plataan, Hampshire, 1 november 2013
Isa Genzken (Bad Oldesloe, Duitsland,1948)
Van 1969 tot 1977 studeerde zij beeldhouwkunst in Hamburg, Düsseldorf en Berlijn, waar ze nu woont. Genzken werkt al meer dan dertig jaar aan een veelzijdig oeuvre met beelden, installaties, films, video's, schilderijen, werken op papier, foto's en kunstenaarsboeken. Ze gebruikt diverse materialen zoals hout, gips, epoxiehars, beton, plastics en alledaagse consumptieproducten. Haar werk reflecteert subtiel en maatschappijkritisch de hedendaagse realiteit.
Genzkens werk maakt sinds de jaren zeventig deel uit van het artistieke discours, maar de laatste tien jaar inspireert ze een nieuwe generatie met haar radicale inventiviteit. In deze productieve periode heeft ze met gevonden voorwerpen en collages een nieuwe taal ontwikkeld, waarmee ze assemblage opnieuw heeft gedefinieerd. Haar sculpturen variëren van kleinere diorama's tot ruimtevullende installaties.
Sean Scully (Dublin 1945, Ierland)
Sean Scully, geboren in Dublin, groeide op in een arbeiderswijk in Zuid-Londen. Schilderijen in een lokale katholieke kerk en rhythm & blues muziek vormden zijn verdere leven. In de jaren '70 vestigde hij zich in New York en werd in 1983 Amerikaans staatsburger, hetzelfde jaar waarin zijn zoon Paul (19) overleed.
Sean Scully werd in 1945 in Dublin geboren, maar groeide op in Londen in extreme armoede. Hij beschrijft vaak de stressvolle relatie met zijn ruziënde ouders, die hij ziet als oorzaak van zijn bedplassen (tot begin twintig). Hoewel het licht en de ruimte uit zijn jeugd hem hebben beïnvloed, voelt hij door zijn tumultueuze opvoeding weinig verbondenheid met een specifieke plek. Rusteloos en altijd zoekend naar onbalans, noemt Scully zichzelf een nomade. Hij reist voortdurend tussen New York, München, Londen, Peking, Barcelona en Ierland, omdat hij gelooft dat dit ontwortelde leven cruciaal is voor zijn creativiteit.
Gebeurtenissen uit zijn privéleven en historische, culturele invloeden keren terug in zijn werk. Scully voelt zich sterk verbonden met politieke en maatschappelijke ontwikkelingen. Sean Scully werd twee keer genomineerd voor de Turner Prize (1989, 1993) en is vertegenwoordigd in collecties van musea als het Metropolitan Museum of Art, MoMA in New York en Tate Modern in Londen.
Uit een intervieuw met Marta Gnyp:
Pools-Nederlandse Marta Gnyp is een van de belangrijkste adviseurs voor verzamelaars van hedendaagse kunst.
MG: Ben je nooit meer in de verleiding gekomen om terug te keren naar figuratie?
SS: Ik heb net tweeëntwintig schilderijen van mijn zoon op het strand gemaakt. Mijn zoon heeft mijn leven echt opnieuw veranderd – me tot een ander mens gemaakt. Als je vijftien jaar geleden met me had gepraat, had je te maken gehad met een meer agressieve, onrustige en humeurige persoon. De komst van mijn zoon heeft mijn leven verlicht. Ik wilde schilderijen maken van hem op het strand waar we elk jaar naartoe gaan. Het enige wat ik echt kon doen om dit te vereeuwigen, was het schilderen. Dus maakte ik tweeëntwintig grote figuratieve schilderijen.
Uit een intervieuw met Marta Gnyp
MG: Hoe zit het met je fascinatie voor China? Je hebt onlangs vijf tentoonstellingen in China gehad.
SS: China is een land waar de bevolking positief beïnvloed kan worden. Ze hebben een zwaar verleden van kolonialisme en armoede doorstaan en ervaren nu een gevoel van vrijheid dat zorgvuldig moet worden beheerd om catastrofes te voorkomen. Ik wil bijdragen aan dit proces door iets positiefs van buitenaf te brengen, zonder kritiek, want iemand van buitenaf bekritiseren leidt tot isolement.
MG: Je bent een buitenstaander die kan handelen omdat je daar niet betrokken bent bij de politiek.
SS: Wat interessant is aan China en abstractie, is dat abstractie daar verboden was. Dit toont de kracht ervan: ze waren er terecht bang voor. Fascisten vrezen abstractie omdat het vrij denken aanwakkert, precies wat ze willen vermijden. Bovendien kun je abstractie niet aanpassen. Kijk naar mijn schilderijen: welk deel zou je weghalen? Niets, of alles? Eén streep minder verandert niets aan de intentie. Ze vreesden het omdat ze het niet konden bewerken. Abstractie lokt subversief denken uit – en dát is subversief.
MG: Je zit al meer dan veertig jaar in de kunstwereld. Wat is volgens jou de grootste verandering geweest, vanuit dit tijdsperspectief?
SS: De verandering in mijn leven is enorm. Ik ben nog niet elektrisch; als kind hadden we gaslicht. Toen ik kunstenaar wilde worden, dacht ik aan het maken van schilderijen en misschien één retrospectief. Inmiddels zijn het er zo'n twintig. Kunst heeft een enorme kracht gekregen en lijkt religie te hebben vervangen. Het is nu een grote, positieve kracht. Bono vertelde me ooit dat rock-'n-roll was uitgevonden om de wereld te veranderen, en ik zie dat kunst dit nu doet. Dankzij technologie verspreiden beelden en ideeën zich grenzeloos. Dat is precies wat ik wil: grenzen omverwerpen. [grinnikt] Kunst is nu net als rock-'n-roll.
Neo Rauch (Leipzig, 1960, Duitsland)
Neo Rauch is één van de belangrijkste kunstenaars van nu. Zijn werk, dat stormenderhand de kunstwereld veroverde, onttrekt zich aan het voorspelbare ritme waarin de kunst zich decennialang ontwikkelde. Neo Rauch studeerde aan de gerenommeerde Hochschule für Grafik und Buchkunst in Leipzig bij Arno Rink, in een verdeeld Duitsland en Europa. De focus in Leipzig op schilderkunst plaatste deze kunst buiten de internationale trends. Vanaf de jaren negentig werd Neo Rauchs werk wereldwijd geprezen.
Neo Rauchs kunststijl combineert socialistisch realisme en surrealisme met dromerige, verhalende scènes vol raadselachtige figuren in theatrale poses. Industriële en alledaagse elementen ontmoeten onlogische ruimtes, wat een gevoel van ongemak en dubbelzinnigheid oproept. Zijn levendige, disharmonische kleuren op grote doeken versterken dit effect. Als sleutelfiguur van de Neue Leipziger Schule staat hij bekend om complexe composities die geschiedenis, politiek en persoonlijke herinneringen oproepen, aanvoelend als fragmenten van dromen of vergeten propaganda.
Figuren lijken slaapwandelaars in vage, onlogische werelden, die de normale schaal en het normale perspectief tarten.
Hij suggesteert verhalen, maar lost ze nooit op. Hierdoor blijft de kijker meer voelen dan begrijpen.
Hij combineert Oost-Duits socialistisch realisme (figuren, architectuur) met westerse beeldtaal (reclame, mode).
Realistische figuren verschijnen in abstracte, collage-achtige omgevingen, waarbij abstractie ook terugkomt in het kleurgebruik.
Hij gebruikt intense, soms schrille kleuren, die contrasteren met hyperrealistische texturen.
Hij begint met 'wakende dromen' en bouwt composities intuïtief op met een krachtige penseelvoering.
Wachters van de nacht, 2014, oil on canvas, 118 1/8 x 98 ½ inches.
Mogelijk onthult dit een facet van mijn huidige toestand. Onophoudelijke activiteit is nog steeds een van de belangrijkste kenmerken van mijn figuratie, en gedwongen rust, in de vorm van een bedlegerige figuur, staat soms centraal in deze actieve zorg. Het zou een verlangen naar rust kunnen uitdrukken en de ervaring van het ontvangen van hulp in nood kunnen weerspiegelen.
Cold Storage(Koude opslag), 2002, oil on canvas, 82 2/3 x 118 1/8 inches.
In juni 2009 kocht Brad Pitt een schilderij van Neo Rauch voor maar liefst 710.000 euro. Het indrukwekkende werk, geschilderd in 1998, meet twee bij drie meter en draagt de naam Etappe. Het doek toont een intrigerend tafereel van een racebaan met een kraanwagen.
Pierre Huyghe (Frankrijk) Parijs 11 september 1962
Pierre Huyghe is een kunstenaar die al decennia lang bezig is met het onderzoeken van de gespannen verhouding tussen natuur en cultuur. Hij experimenteert met diverse media als objecten, films, foto’s en tekeningen maar maakt ook werk met een groot assortiment van levende dieren, planten en andere natuurlijke elementen die als performers in zijn werk optreden.
Vaak werkt hij op uiteenlopende locaties buiten de wereld van musea en galeries. Het meest bekend is het werk dat hij voor Documenta 13 maakte getiteld Untilled (verwijzend naar ongecultiveerd land) waarin onder andere een hond met een geverfd been, een sculptuur met een bijenkorf hoofd, giftig fruit, mieren en andere natuurlijke organismen uitgestald werden rondom een compost hoop in het Karlsaue Park in Kassel.
Untilled is een dynamisch, levend kunstwerk van de Franse kunstenaar Pierre Huyghe, dat voor het eerst werd tentoongesteld op dOCUMENTA (13) in Kassel, Duitsland, in 2012.
Een betonnen afgietsel van een liggende naakte vrouw, gebaseerd op een 19e-eeuws beeldhouwwerk van Max Weber. Dit beeldhouwwerk dient als basis voor de bijenkorf.
Een levende bijenkolonie bouwt een functionele bijenkorf rond de kop. De bijenkorf groeit, muteert en is voor zijn levensonderhoud afhankelijk van de omgeving, wat een element van onvoorspelbaarheid en natuurlijke levenscycli aan het kunstwerk toevoegt.
Het beeld werd geplaatst op een afgelegen, voorheen verlaten composthoop in een openbaar park, omringd door medicinale planten en planten die goed zijn voor bestuivers. Deze planten voeden de bijen.
De installatie omvatte ook andere levende wezens, zoals planten, een hond met een roze poot met de naam 'Human' en verschillende insecten en bacteriën. Ze interacteren allemaal binnen dit zorgvuldig samengestelde ecosysteem en zijn grotendeels onverschillig voor menselijke waarnemers.
Het werk is over de hele wereld tentoongesteld, onder andere in het Museum of Modern Art (MoMA) en het Centre Pompidou. Op iedere locatie wordt de kolonie beheerd door deskundige imkers.
In 2002 presenteerde het Kunsthaus Bregenz de tentoonstelling L'Expédition Scintillante van Pierre Huyghe. Hij transformeerde de drie verdiepingen van het museum tot acts van een muzikale reis. Met licht- en geluidsinstallaties werd een fictieve expeditie naar Antarctica verteld, volgens een exact script en zintuiglijke indrukken. Water in verschillende aggregatietoestanden was het centrale thema. Natuurverschijnselen zoals ijs, mist, sneeuw en regen werden met technische perfectie in het museum weergegeven.
Chris Ofili (VK) 10 oktober 1968
Ofili werd geboren in Manchester, Engeland, als zoon van Nigeriaanse ouders May en Michael Ofili. Op elfjarige leeftijd vertrok zijn vader naar Nigeria. Hij volgde onderwijs aan St. Pius X High School for Boys, Xaverian College in Manchester, en een basiscursus kunst aan Tameside College in Greater Manchester. Vervolgens studeerde hij van 1988 tot 1991 aan de Chelsea School of Art en van 1991 tot 1993 aan het Royal College of Art in Londen. In 1992 kreeg hij een eenjarige uitwisselingsbeurs aan de Universität der Künste Berlin.
Ofili's werk wordt geclassificeerd als punkkunst. Hij woont momenteel in Trinidad.
Ofili, geldt als een van de grote talenten van zijn generatie. Bekend is Ofili om het rumoer rond zijn Holy Virgin Mary (1996) waarop Ofili de heilige maagd omkranste met uit pornobladen geknipte kutten. The Holy Virgin Mary toont een lieflijke zwarte Madonna, met een klomp olifantenpoep bij wijze van rechterborst. Maria draagt een blauwgrijze jurk die als een bloem is gedrapeerd op een glanzend gouden achtergrond. Als kleurige putti zijn om Maria heen knipsels uit pornoblaadjes geplakt. Het werk lijkt geïnspireerd op Gustav Klimt en de Op-art beweging.
Chris Ofili, The Holy Virgin Mary, 1996, paper collage, oil paint, glitter, polyester resin, map pins & elephant dung on linen, 243.8 x 182.9 cm
The Great Beauty, 2020-2023, Oil and charcoal on linen, (200 x 310 cm)
